بدن برای اینکه بتواند در برابر مشکلات و بیماری‌ها مقاومت زیادی داشته باشد، احتیاج به یک سیستم ایمنی قوی دارد. ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف کمک می‌کنند تقویت قسمت‌های مختلف بدن، به ویژه سیستم ایمنی آن تقویت شوند. یکی از این تقویت کننده‌ها که اثرگذاری زیادی هم در این زمینه دارد، قرص سلنیوم است.
احتمالاً اطلاعات زیادی درباره این قرص و تاثیرات آن نداشته باشید. فهمیدن همه چیز درباره سلنیوم، منابع، میزان، مصرف، فواید و غیره به شما کمک می‌کند که بهتر بتوانید از این قرص استفاده کنید و نتیجه خوبی هم از آن بگیرید. هر کدام از این‌ها نکته‌های خاص خودشان را دارند که در ادامه شما را با همه آنها آشنا می‌کنم.
سلنیوم چیست؟
سلنیوم در واقع یک ماده معدنی مهم و با ارزش است که برای بدن نقش حیاتی و تاثیر گذاری دارد. برای اینکه بشود راحت‌تر از سلنیوم استفاده کرد، آن را همراه با بعضی ترکیبات دیگر به صورت یک قرص خوراکی درآورده‌اند. این طوری دیگر دسترسی به این ماده و تاثیراتش هم سخت نبوده و هر زمان که لازم بود می‌توان آن را مصرف کرد.
راستش را بخواهید سلنیوم هم تقریباً یکجورایی جزو پروتئین‌ها محسوب می‌شود و اسم علمی‌ترش هم سلنوپروتئین است که مزیت‌های زیادی برای بدن دارد و از درگیر شدن آن با خیلی از عفونت‌ها و بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
سلنیوم یه ماده کمیاب و ضروری برای بدنه که خیلی از عملکردای فیزیولوژیک بدن به اون بستگی دارد؛ علاوه بر این موضوع، این ماده توی ساختار آنزیم‌ها یه بخشی از پروتئین‌های اون رو تشکیل میده و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد.
طریقه مصرف سلنیوم به چه صورت است؟
بعد از اینکه کمی با این ماده باارزش آشنا شدید، می‌رویم سراغ روش مصرف سلنیوم و مراحل آن؛ اول از همه باید بدانید که مصرف سلنیوم برای هر جنسیت و سنی با شرایط مختلف، فرق دارد. یعنی مصرف این ماده برای هر رده سنی متفاوت است و حتی مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی روش‌های خاص خودش را دارد. خب پس چطور و چقدر باید سلنیوم خورد؟ اندازه‌هایی که مشخص کرده‌ام همه طبق تاییدات بهداشت جهانی هستند، پس خیالتان از بابت معتبر بودن آنها راحت باشد. مصرف سلنیوم بهتر است این طور باشد که:
از دستش نده: علائم کمبود ویتامین D چیست؟
- شیرخواران
- 1 تا 6 ماهگی: 15 میکروگرم
- 7 تا 12 ماهگی: 20 میکروگرم
- کودکان
- 1 تا 3 سالگی 20 میکروگرم
- 4 تا 8 سالگی 30 میکروگرم
- 9 تا 13 سالگی 40 میکروگرم
- بزرگسال
- 14 سال به بالا 55 میکروگرم
- دوران بارداری
- 60 میکروگرم
- شیردهی
- 70 میکروگرم
در مورد اندازه مصرف سلنیوم باید حتماً دو نکته را در نظر بگیرید. در میزان مصرف سلنیوم معمولاً دو واحد اندازه‌گیری وجود دارد که یکی از آنها RDA و یکی دیگر UL است. حالا معنی هر کدام از این‌ها چیست؟ RDA همان اندازه‌ای است که اجازه دارید از سلنیوم مصرف کنید امّا UL دقیقاً برعکس آن و حداکثر اندازه‌ای است که باعث مسمومیت دارویی و مشکلات مصرفی می‌شود.
سلنیوم در کجاها پیدا می‌شود؟
سلنیوم فقط در قرص‌های ویتامین پیدا نمی‌شود. خیلی از ترکیبات و مواد غذایی هستند که دارای اندازه مشخصی از سلنیوم‌اند. مواد غذایی که تقریبا همه می‌توانند از آنها استفاده کنند و یکی از منابع سلنیوم هم به حساب می‌آیند، شامل این مواد هستند:
- گوشت قرمز و سفید
- نان و غلات
- تخمه و بادام
- شیر، ماست و پنیر
- موز و اسفناج
- بلغور جو دوسر
- لوبیا، عدس، برنج قهوه‌ای
- ماکارونی
پست اینستاگرام: چطوری غذا بخوریم بهتره؟
سلنیوم چه انواعی دارد؟
مکمل‌های سلنیوم را می‌توانید با اسم‌های مختلفی بشناسید و در خرید و مصرف آنها هم مشکلی نداشته باشید. با این حال اما معروفترین قرص‌های سلنیومی که پیشنهاد سراغ مصرفشان بروید، شامل این قرص‌ها هستند:
- کپسول سلنیوم سنتری آمریکایی 200 میکروگرم
- کپسول سلنیوم آلفا ویتامینز آمریکا ۲۰۰ میکروگرم
- سافت ژل سلن پلاس آلمان آپوویتال
- کپسول یورو ویتال سلن پلاس آلمان
- آمپول سلناز آلمان ۵۰ میکروگرم
- ویال سلناز (سلنیز) آلمان ۵۰ میکروگرم
عوارض کمبود سلنیوم
وجود سلنیوم کافی برای خیلی از قسمت‌های بدن مهم است. اگر بدن به اندازه‌ای که باید سلنیوم دریافت نکند، صد در صد با مشکلات زیادی مواجه می‌شود. مثلاً:
صرع: مریضی صرع بیماری خطرناکی است که حملات ناگهانی زیادی هم دارد. کمبود سلنیوم در بدن، درصد این حملات را در کسانی که مبتلا به صرع باشند، بیشتر می‌کند و باعث ایحاد خطرات زیادی برای آنها می‌شود.
حالت تهوع: اگر با کسانی روبرو می‌شوید که بیشتر اوقات حالت تهوع و استفراغ دارند، ممکن است با مشکلی مثل کمبود سلنیوم در بدنشان روبرو باشند.
سردرد: کمبود سلنیوم در بدن می‌تواند باعث بروز سردردهای زیادی شود. این سردردها می‌توانند شرایط مختلفی داشته باشند امّا معمولاً از عوارض کمبود سلنیوم داشتن سردردهای طولانی و مزمن است.
توهمات: گیجی و داشتن علائم ذهنی بهم ریخته از عوارض کمبود و یا نبود سلنیوم در بدن است. بهم ریختگی و سرگیجه‌های پشت هم در طول روز، ارتباط زیادی با کمبود این ماده معدنی دارد.
بی‌حوصلگی: زود عصبی شدن، بی حوصلگی، نداشتن تمرکز کافی و خیلی علائم دیگر که به این‌ها شباهت دارند، نشان می‌دهند که میزان سلنیومی که باید در بدن باشد کافی نیست و حتما باید این کمبود را جبران کرد. اگر نسبت به این مسئله بی‌تفاوت باشید ممکن است با مشکلات جدی مثل افسردگی روبرو شوید.
از دستش نده: علائم کمبود ویتامین D چیست؟
چه کسانی با مشکل کمبود سلنیوم روبرو هستند؟
کمبود میزان سلنیم ممکن است خیلی از اوقات برای کسی مشخص نباشد امّا علائمی دارد که اگر آنها را بشناسید می‌توانید قبل از این که دیر شود این کمبود را جبران کنید. از طرفی هم افرادی که این علائم را دارند، بیشتر از هر کس دیگری دچار کمبود سلنیوم می‌شوند.
1) بیماران کلیوی
کسانی که دچار بیماری‌های کلیه هستند و مرتبا دیالیز می‌شوند، بیشتر دچار کمبود سلنیوم‌اند. دلیل این مشکل هم همودیالیزی است که در طول درمان انجام می‌شود و سلنیومی که در خون وجود دارد را کاملاً دفع می‌کند. می‌شود از راه‌های زیادی این کمبود را جبران کرد امّا باز هم باید مصرف سلنیوم مورد نیاز این افراد را کنترل کرد تا بشود خطراتش را کمتر کرد.
2) بیماران اچ‌ای وی مثبت
بیماری ایدز یا HIV مریضی خطرناکی است که سیستم ایمنی را تا حد زیادی مورد حمله قرار می‌دهد و تا جایی که می‌تواند آن را ضعیف می‌کند. طوری که باعث می‌شود شخص مریض با کمترین عفونت یا ضعیف‌ترین بیماری‌ها مثل سرماخوردگی از پادرآمده و خدایی نکرده باعث مرگش شود. از آنجایی هم که سلنیوم نوعی تقویت کننده ایمنی بدن است، در طول بیماری کاملا از بین رفته و دفع می‌شود و کسانی که درگیر این بیماری هستند، ضعیف‌تر از قبل خواهند شد.
3) افراد ساکن در مناطق کم سلنیوم
شاید برایتان جالب باشد که بدانید بعضی از مناطق و کشورها، موقعیت جغرافیایی خاصی دارند که میزان سلنیوم در آنها در کمترین حد ممکن است. شاید سوالتان این باشد که این موضوع چه ربطی به کمبود سلنیوم در بدن دارد؟ میزان سلنیوم در منطقه‌هایی با این شرایط، مربوط به خاک آنها می‌شود. اگر سلنیوم خاک کم باشد، گیاهانی که توی آن رشد می‌کنند هم این مشکل را خواهند داشت و دچار این کمبود می‌شوند.
از دستش نده: اسموتی چیست؟ + فواید، انواع و طرز تهیه
مزایای مصرف سلنیوم
مصرف سلنیوم مزیت‌های زیادی دارد که همان اول هم کمی درمورد آنها با شما صحبت کردم، امّا بازهم مزیت‌های دیگری هست که باعث ایجاد انگیزه بیشتر در مصرف کنندگان آن می‌شود. مزیت‌هایی مثل:
افزایش میزان حافظه و قدرت یادگیری
وقتی سن افزایش پیدا می‌کند، میزان غلظت سلنیومی که در خون وجود دارد، کم‌کم کاهش پیدا می‌کند که در نهایت عملکرد مغز را ضعیف می‌کند. پس اگر می‌خواهید دچار بیماری حافظه‌ای مثل آلزایمر نشوید، حتماً میزان سلنیوم مصرفی‌تان را کنترل کرده و کمبودهای مربوط به آن را جبران کنید.
کاهش خطر سرطان
سلنیوم خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد و می‌توانند بافت‌هایی از بدن را که دچار این بیماری شده‌اند را ترمیم کند و مقاومت سیستم ایمنی بدن را افزایش دهد. نتیجه‌ای که این مزیت سلنیوم روی بدن دارد، کاهش خطر انواع سرطان مثل سرطان مری، کلیه، مثانه، پروستات، پوست و غیره است.
لاغری و کاهش وزن
مزیت جالبی که مصرف سلنیوم روی بدن دارد و ممکن است خیلی‌ها از آن اطلاع نداشته باشند، اثر لاغری و کاهش وزن آن است. تاثیر لاغری سلنیوم روی بدن این است که میزان سوخت و ساز آن را بیشتر می‌کند و باعث می‌شود که خطرات مربوط به کم کاری غده تیروئید در بدن از بین رفته و جبران شود.
از دستش نده: مکمل چربی سوز چیست و چه تاثیری دارد؟ + بهترین مکمل چربی سوز
کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی
از تاثیرات مهمی که وجود سلنیوم کافی در بدن دارد، این است که این ماده باعث می‌شود که پلاکت‌های خونی در رگ‌ها و عروق نزدیک قلب جمع نشوند و از رسیدن اکسیژن به آنها جلوگیری نکنند. پس می‌تواند دلیل خوبی برای جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی و عروقی مثل باشد و خطرات مربوط به هر کدامشان را کم کند.
خلاصه مطلب
ماده معدنی سلنیوم ارزش زیادی برای بدن دارد و مصرف کافی آن، بدن را از ابتلا به بیماری‌های خطرناک زیادی حفظ می‌کند. برای دریافت سلنیوم کافی، هم می‌توانید از مکمل‌های دارویی و هم مواد غذایی خاص استفاده کنید. بی‌توجهی به کمبود سلنیوم در بدن، می‌تواند عوارض خطرناکی مثل آلزایمر یا افسردگی داشته باشد.
