بعضی اوقات پیش میآید که بعضی از ماها، موقعیتهای مناسب زیادی از زندگی خودمان را بخاطر خجالتی بودنمان ازدست میدهیم. من که فکر میکنم همچین موقعیتهایی، کلی باعث حرص خوردن و عصبی شدن میشود. فکرش را بکنید، جایی هستی که میتوانی یک کاری را بکنی؛ هم موقعیتش را داری و هم استعدادش، امّا چون خجالت میکشی و نمیتوانی دربارهاش با کسی حرف بزنی، خیلی راحت این موقعیت را از دست میدهی؛ واقعا که بنظرم از این وضعیت کلافهکنندهتر نیست. ولی خّب هیچ راهی برای خلاص شدن از این شرایط وجود ندارد؟ مگر میشود من در مورد موضوعی با شما صحبت کنم و راهحلی برایش نداشته باشم؟ اتفاقاً خیلی راحت میشود این خجالتی بودن را کنار گذاشت و به آدم دیگری تبدیل شد.
اصلاً کمرویی یا خجالتی بودن یعنی چی؟
خجالت یا کمرویی یک حس درونی است. شخصی که خجالتی باشد، در موقعیتهای زیادی احساسی شبیه به ترس، ناراحتی یا معذب بودن دارد. این احساسات بیشتر زمانی اتفاق میافتند که یک نفر در موقعیتهای جدید یا مواجه با افراد غریبه قرار میگیرد. وقتی این احساسات در فرد ایجاد میشود، او را خجالت زده میکند و انگار یک نیرویی برای گفتن حرف یا انجام کاری که لازم است اتفاق بیفتد، جلویش را میگیرد.
اکثر اوقات کسانی که دچار خجالت زدگی یا کمرویی میشوند، عزت نفس پایینتری دارند. راحت بخواهم بگویم، این افراد همیشه ترس این را دارند که در مقابل بقیه ضعیف یا بَد دیده شوند. یکجورایی همیشه این احساس را دارند که توانایی کافی برای کارهایی مثل صحبت کردن در جمع، شرکت در بحثهای گروهی، انجام کارهای خلاقانه و جدید و اینجور چیزها را ندارند. همین مسئله دلیلی میشود برای اینکه آدمی با این شرایط از خیلی از موقعیتهایی که لایق آنهاست، استفاده نکند.
خجالت کشیدن همیشهام بد نیس؛ امّا اگه باعث بشه که شما خیلی از موقعیتای خوبو فقط بخاطر اینکه نمیتونین خواستتونو به زبون بیارین، از دست بدین، باید یه راه حلی برای خلاصی ازش پیدا کنین. خجالت کشیدن زیادی هم نظر خودتونو راجع به چیزی که هستین منفی میکنه و هم بقیرو نسبت به شخصیتتون بی اعتماد میکنه.
چرا خجالتی هستیم؟
راستش را بخواهید، به نظرم قبل از هر چیز بهتر است بفهمیم که چه اتفاقی میافتد که باعث میشود آدم احساس کمرویی یا خجالت زدگی داشته باشد؟
میدانستید که خجالتی بودن آدمها حتی از دوران نوزادیشان هم شروع میشود؟ تحقیقاتی که اخیراً در مورد این مسئله انجام شده، نشان میدهد که 15 درصد نوزادانی که به دنیا میآیند، تمایل به خجالتی بودن دارند. البته این را هم بگویم که نوع محیط و روابط اجتماعی در این مسئله کم بیتاثیر نیستند. خیلی از بچههایی که توی مدرسه دچار کمبود اعتماد به نفس و خجالت زدگی میشوند، مشکل ارتباط گرفتن با اعضای خانواده، به خصوص پدر و مادرشان را دارند.
والدین و اطرافیانی که بیش از حد به اینجور آدمها سخت میگیرند، باعث میشوند که افراد نسبت به موقعیتهای زیادی احساس ضعف و خجالت داشته باشند. این سختگیری فرصت کشف و تجربه را از آدمها میگیرد و آنها را منزوی میکند.
محیطهای کاری حساس، تحقیر شدن از طرف دوستان، آشنایان و کسانی که شخص با آنها در ارتباط است، اضطراب، تنش، ترس از دست دادن و همگی دلایلی هستند که باعث میشوند، یک آدم دچار خجالت و کمرویی شود.
پیشنهاد کتاب: کتاب غلبه بر کمرویی از پُل ژاگو را از دست ندید!
خجالت چه انواعی دارد؟
خجالتی بودن و کمرویی از نظر شدت و میزان آن، میتواند انواع مختلفی داشته باشد. یکسری از آدمها هستند که خجالتیاند، امّا آنقدرها شدید نیست که نشود کنترلش کرد. امّا خیلیهای دیگر هم هستند که نسبت به موقعیتهایی که در آنها قرار میگیرند، احساس ترس و ضعف دارند. همین هم باعث ایجاد احساس ضعف و ناتوانی در آنها میشود.
خجالت بیش از حد، تاثیرات منفی زیادی بر روی شخصیت افراد میگذارد:
- انزوا
- مردم گریزی
- دوری از فعالیتهای اجتماعی
- اضطراب
- افسردگی
و خیلی مشکلات دیگر، نتیجه خجالتی بودن و کمرویی بیش از اندازه هستند. البته فرهنگ و رسومات یک جامعه تاثیر زیادی در شدت این احساسات دارد. یعنی در جایی که خجالتی بودن یک حُسن به حساب میآید، نمیشود از افزایش روحیه و شرکت در موقعیتهای جدید برای کاهش کمرویی صحبت کرد. پس اول از همه باید بدانید که در چه موقعیت و شرایطی قرار دارید و بعد سراغ راه حل کنار گذاشتن خجالت بروید.
چطور از شر کمرویی خلاص شویم؟
درست است که کمرویی و خجالت کشیدن، خیلی وقتها میتواند ناراحت کننده باشد، امّا نگران این نباشید که این خصلت همیشه با شماست و تا آخر عمر هم قرار نیست درست شود. اتفاقاً راهحلهای خیلی سادهای وجود دارد که شما میتوانید با کمک آنها، این مشکل را برطرف کنید. میخواهم چند تکنیک ساده را به شما یاد بدهم که خیلی راحت خجالتی بودن را کنار بگذارید.
1) از خجالتی بودنتان حرف نزنید
خجالتی بودن یک ویژگی اخلاقی کاملاً مشخصی است که بقیه از رفتارهایی که دارید، متوجه آن میشوند. اصلاً احتیاجی نیست که بخواهید به همه بگویید که شما آدم خجالتی هستید. وقتی این کار را تکرار کنید، کمکم این ویژگی در شخصیت شما محکمتر میشود و در نتیجه، خلاصی از آن هم سختتر خواهد شد. از طرفی هم همیشه بقیه به شما یادآوری میکنند که شما آدم خجالتی هستید و خودتان هم اگر بخواهید، نمیتوانید این خجالتی بودن را کنار بگذارید.
از دستش نده: وابی سابی چیست؟
2) نسبت به خجالتی بودنتان جبهه نگیرید
بعضی وقتها آدمهایی دور و بر شما هستند که میخواهند ضعفهای شما را به رخ بکشند. اگر شما با آدمهایی برخورد میکنید که همیشه به دنبال این هستند که همه جا در مورد کمرویی شما حرف بزنند، اصلاً لازم نیست با آنها بحث کنید یا ناراحت شوید. برعکس خیلی راحت و معمولی راجع به این مسئله برخورد کنید، طوری که برای خودتان هم عادی شود و کمکم میتوانید شروع به کنار گذاشتن این کمرویی کنید.
3) لحنتان را تغییر دهید
اگر وقتی حرف میزنید سرخ میشوید یا صدایتان میلرزد، سعی کنید لحنتان را آرامتر کنید. این حرف را با خودتان تکرار نکنید که چون خجالتی هستم، اینطوری میشود. نه! کمی استرس ممکن است برای هر کسی پیش بیاید، فقط کافی است که کمی به خودتان مسلط باشید و آرام آرام شروع به صحبت کردن کنید.
4) به خودتان برچسب نزنید
هی با خودتان تکرار نکنید که من آدم خجالتی هستم. این تلقین کردنها تاثیر خیلی زیادی در خلاص شدن از این کمرویی دارد. این یک عادت یا اخلاق است که با تمرین و تکرار میتواند کنار گذاشته شود. هیچ احتیاجی نیست که هر دقیقه به خودتان یادآوری کنید و باعث شوید که کارتان سختتر بشود.
از دستش نده: چطور روابط اجتماعی قوی داشته باشیم؟
5) خودتخریبی نکنید
خیلی وقتها بیشتر از هر کس دیگری، خودمان تبدیل به بدترین دشمن خودمان میشویم. آدمهایی که خیلی خجالتی هستند، همیشه با یک صدای درونی درگیر هستند که روحیهشان را تخریب میکند. شما باید جلوی این صدای تخریب کننده بایستید و روحیهتان را قویتر کنید. آرامشتان را حفظ کنید و به تواناییهای خودتان ایمان داشته باشید.
6) نقاط قوت خودتان را بشناسید
اکثر اوقات خجالت کشیدن و کمرویی بخاطر نقاط ضعف افراد اتفاق میافتد. برای اینکه بتوانید روحیۀ بهتری برای مقابله با خجالتی بودن پیدا کنید، بهتر است نقاط قوت و مثبتتان را به خودتان یادآوری کنید.
پیشنهادی که من برای شما دارم این است که یک روز در حالیکه آرامش بیشتری دارید، بنشینید و فهرستی از عادتهای مثبت و تواناییهایی که دارید، تهیه کنید. حتی میتوانید از دوستان و خانوادهتان هم در این کار کمک بگیرید. بعد از اینکه این فهرست را تکمیل کردید، آن را جای مناسبی بگذارید تا هر وقت احساس ضعف، خجالت و ناامنی کردید، آن را بخوانید و به خودتان قوت قلب بدهید.
پست اینستاگرام: انواع خندیدن
7) روابطتان را با دقت بیشتری انتخاب کنید
روحیۀ افراد خجالتی معمولاً طوری است که با آدمهای کمی ارتباط دارند و دوستان صمیمی کمتری نسبت به بقیه دارند. دلیلش هم واضح است؛ چون عمق روابط آنها بیشتر از دوستیهای معمولی دیگر است. به همین دلیل اگر خجالتی هستید، بهتر است کسانی را برای روابطتان انتخاب کنید که آدمهای خونگرم و دلگرم کنندهای هستند. این آدمها میتوانند کمک خوبی برای کنار گذاشتن خجالتی بودنتان باشند.
8) از قلدریها و متلک گوییها دوری کنید
رفتارهایی مثل خجالتی بودن همیشه هم ریشه اخلاقی و فردی ندارند. بعضی وقتها آدمهایی پیدا میشوند که با رفتارهای قلدرانه و حرفهای بیمعنیشان، احساس ضعف و ترس را در وجودتان بیدار میکنند. همین مسئله متاسفانه در طول زمان باعث احساس سرخوردگی و خجالتزدگی بیشتر شما میشود.
9) دقت خودتان را بیشتر کنید
همیشه لازم نیست در خودتان به دنبال راهی برای کنار گذاشتن خجالت باشید. بعضی وقتها، باید به رفتار بقیه خوب نگاه کنید. ببینید آدمهایی که اعتماد به نفس خوبی دارند و کمتر خجالتی هستند، چه عادتها و رفتارهایی دارند که میتوانید از آنها یاد بگیرید. البته خوبی دیگری که این دقت کردن دارد، این است که شما متوجه میشوید که تنها آدم خجالتی روی زمین نیستید و خیلیهای دیگر هم هستند که مشکل شما را دارند. برای همین هم دیگر احساس منزوی بودن و یا جمع گریزی پیدا نمیکنید.
از دستش نده: 21 فیلمی که همۀ خانمها باید ببینند!
خلاصه مطلب
خجالتی بودن خصلتی است که ممکن است در شخصیت هر کسی وجود داشته باشد. چیزی که اهمیت دارد، این است که چطور میشود آن را مدیریت کرد. اینکه بتوانید خجالتی بودنتان را کنار بگذارید، به شما کمک میکند تا موقعیتهای بهتر و مناسبتری را در زندگیتان تجربه کنید.
شما بهم بگین؛ فکر میکنین چقدر خجالتی بودن بَده؟