نرگس سیفی | مربی فیتنس

فیتنس  ∙  تناسب اندام  ∙  مربی

تمرینات انعطاف پذیری چیست و چه ارتباطی با تناسب اندام دارد؟

 

تا حالا به ظرافت و انعطاف بدن بالرین‌هایی که در نمایش‌های رقص باله می‌رقصند، توجه کرده‌اید؟

کسانی که این هنر را دنبال می‌کنند، پس از چند سال به انعطاف بدنی خیلی خوبی می‌رسند که بعضی وقت‌ها آدم به اینکه در بدنشان استخوان داشته باشند، شک می‌کند!

خیلی‌ها وقتی که این ظرافت و انعطاف بدنی را می‌بینند، دلشان می‌خواهد مثل آن‌ها باشد. امّا فکر می‌کنند که چطور می‌شود با هیکل معمولی یا حتی توپر، شبیه این افراد شویم یا حداقل انعطاف خوبی داشته باشیم.

باور کنید افرادی که انعطاف خوبی دارند، از سیاره دیگری که نیامده‌اند. درست است که تمرین و تلاش زیادی نیاز دارد ولی همین کافیه که غیر ممکن نیست.

برای این که بتوانید به نرمی و ظرافت برسید و با تاثیر تمرینات انعطلف پذیری بر روی تناسب اندام آشنا بشوید، باید یک سری آمادگی‌های اولیه داشته باشید که تا انتهای این مقاله همه را برایتان می‌گویم.

 

انعطاف پذیری چیست؟ 

وقتی حرف از انعطاف پذیری می‌شود، خیلی از شما فکرتان به سمت این می‌رود که باید یک اندام لاستیکی مثل الاستی گرل در کارتون شگفت انگیزان داشته باشید یا مثلاً بتوانید پاهایتان را 180 درجه باز کنید. ببینید همه این‌ها امکان پذیر است.

حالا من منظورم این نیست که اندامی به نرمی و انعطاف لاستیک داشته باشید ولی می‌توانید بدنی با انعطاف پذیری بالا برای خودتان بسازید تا آمادگی جسمانیتان را برای خیلی ورزش‌ها و حتی مسابقات بالا ببرید.

خیلی راحت بخواهم برایتان بگویم،  انعطاف پذیری ضروری‌ترین ویژگی برای شروع و موفقیت در هر ورزشی است ورزش‌ها و تمرینات زیادی هست که شما با انجام دادن آن‌ها، می‌توانید به انعطاف بدنی که می‌خواهید برسید.

شما وقتی بدنی خشک و با انعطاف پذیری کم داشته باشید، نمی‌توانید خیلی از تمرین‌هایی که مربوط به رشته یا ورزشتان هست را به خوبی انجام دهید.


حتی وقتی می‌خواهید ورزش‌های ساده را شروع کنید قبل از آن شروع به گرم کردن بدنتان می‌کنید. این گرم کردن همان انعطاف پذیری در سطح ابتدایی است. حرکات کششی که در تمرینات و گرم کردن‌های خودتان انجام می‌دهید، کم کم عضلاتت بدنتان را نرم می‌کند و شما را برای شروع تمرین سخت‌تر و سنگین‌تر آماده می‌کنند.

 

 

کیفیت انعطاف پذیری‌های بدن به چه ویژگی‌هایی بستگی دارد؟ 

داشتن انعطاف و نرمی بدنی، چیزی نیست که از بدو تولد همراه کسی باشد یا فقط اشخاص خاصی این ویژگی را داشته باشند.

نه این طور نیست!

البته قبول دارم که عوامل وراثتی و فرم بدن روی این انعطاف پذیری تاثیر می‌گذارند، ولی این‌ طوری نیست که فقط مختص همین افراد باشد.

رسیدن به انعطاف پذیری بالا برای هر کسی ممکن است امّا زمان و تمرینات خاص خودش را دارد. ممکن است یک نفر وقت زیادی لازم داشته باشد که به انعطاف بدنی لازم برسد امّا نفر دیگری هم هست که می‌تواند با نصف این زمان نتیجه ای که می‌خواهد را بدست بیاورد. پس نمی‌شود زمان مشخصی برای همه گفت.

به‌طور کلی، داشتن انعطاف پذیری بالا احتیاج به داشتن بعضی ویژگی‌هایی دارد که در ادامه آن‌ها را برایتان توضیح می‌دهم:

 

وراثت

افرادی هستند که زمینه داشتن بدن منعطف را به طور مادرزادی و از همان بدو تولد دارند. حتماً شما هم دیده یا شنیده‌اید که فلانی مثل پدرش یا مادرش، بدن نرم و منعطفی دارد.

یا مثلاً دیده‌اید که خیلی از افراد یک خانواده در ورزش‌های مربوط به انعطاف پذیری مثل ژیمناستیک، استعداد فوق العاده‌ای دارند که نصف این استعداد به همین عامل وراثت بر می‌گردد. این افراد به صورت ارثی و وراثتی شرایط این را دارند که به انعطاف پذیری بالایی در حرکات کششی و ورزش‌های مربوط به آمادگی جسمانی برسند.

 

سن و سال 

مسئله سن و سال هم در داشتن انعطاف بدن خیلی مهم است. انعطاف پذیری در سن پایین، بیشتر از سنین بالاست.

فکر کنم خودتان هم دلیلش را بدانید؛ چون مطمئنم شما هم متوجه شده‌اید که مثلاً نرمی و انعطاف بدن یک بچه 5 یا 6 ساله، خیلی بیشتر از یک آدم 20 یا 30 ساله است.

دلیل این انعطاف بالا در سنین پایین هم این است که بافت و استخوان بندی بدن کم کم شروع به سفت شدن می‌کند. یعنی به اندازه مثلاً سن 27 سالگی، بدن بافت و استخوان بندی نرم‌تری دارد. بنابراین در سنین پایین‌تر، فرصت بهتر و بیشتری برای انعطاف پذیری بدن وجود دارد.

 


یکی از شرایطی که میتونه توی داشتن انعطاف بالا بهتون کمک بکنه شروع تمرینات انعطاف پذیری تو سن پایینه. منظورم فقط 5 6 ساله نیستااا. هر چی بافت بدن جوون‌تر و استخون بندی نرم‌تر باشه، احتمال و کیفیت منعطف شدن بدن خیلی بیشتره!

 

بافت بدن و تناسب اندام

رابطه تناسب اندام و انعطاف پذیری، دو طرفه است. یعنی همانطوری که گفتم برای ورزش‌های ساده و حرفه‌ای به انعطاف پذیری نیاز دارید، اگر از قبل تناسب اندام داشته باشید، کیفیت انعطاف پذیری بدنتان، بیشتر می‌شود.

خیلی طبیعی است که وقتی بدن لاغرتر و متناسب‌تر باشد، بهتر می‌شود تمرینات کششی و مربوط به افزایش انعطاف را انجام داد.

اکثر ژیمناستیک کار‌ها که انعطاف بدنی بالایی دارند، سعی می‌کنند تا جایی که امکان دارد تناسب اندام خودشان را حفظ کنند. چون وقتی بدن سنگین می‌شود، هم چربی‌ها و هم سنگینی بدن انجام تمرینات و ورزش‌ها را سخت و خسته کننده‌تر می‌کنند. همین موضوع ممکن است باعث شود دیرتر به آن نتیجه‌ای که می‌خواهید، برسید.

 

جنسیت 

درست است که انعطاف پذیری بالا هم برای خانم‌ها و هم آقایان امکان پذیر است ولی خُب باید قبول کنیم که بدن خانم‌ها از آقایان منعطف‌تر است و بافت نرم‌تری هم دارد. این موضوع چیزی است که برای همه ثابت شده و اکثر حرفه‌ای‌های این زمینه هم قبولش دارند.

بنابراین از این بابت خوشحال باشید که جنسیتتان خیلی می‌تواند در تمرینات کششی و افزایش انعطاف پذیری به شما کمک کند. مخصوصاً در قسمت شانه‌ها و مفاصل، بیشتر می‌توانید این انعطاف پذیری در بدنتان را احساس کنید.

 

افزایش انعطاف پذیری چه تاثیری در سلامتی بدن دارد؟

برای این که بهتر بتوانم شما را برای داشتن یک بدن منعطف تشویق کنم، باید فایده‌هایی که انعطاف پذیری برای بدن دارد را برایتان بگویم و توضیح بدهم.

انعطاف پذیری، مزیت‌ها و فواید زیادی دارد ولی من برای آشنایی بهتر شما، درباره یک چند تایی از این فواید صحبت می‌کنم.

بریم سراغ مورد اول!

 

کاهش میزان آسیب دیدگی بدن

تا به حال شده که بدون گرم کردن شروع به ورزش کنید و بعدش بدن درد شدیدی سراغتان بیاید؟

فکر می‌کنید علتش چیست؟

همان‌طور که یکم قبل‌تر هم گفتم، حتی ورزشکار‌های حرفه‌ای هم بدون گرم کردن سراغ ورزش نمی‌روند. اصلاً بزرگ‌ترین اشتباه در ورزش نکردن، همین گرم نشدن قبلش است.

انعطاف و نرمی که همزمان با گرم کردن برای بدن اتفاق می‌افتد، باعث می‌شود که آسیب‌ها و فشار‌هایی که در اثر تمرینات ورزشی به بدن وارد می‌شود، تا حد زیادی کاهش پیدا کند و خستگی بعدش هم کمتر باشد.

وقتی بدنتان منعطف نباشد و در وضعیت خشکی باشد، قطعاً حتی یک دست بالا کردن ساده هم می‌تواند باعث ایجاد درد و گرفتگی شود، دیگه ورزش‌های اصلی را که خودتان فکر کنید چه بلایی ممکن است سَرِ آدم بیاید!

 

کاهش درد‌های مفاصل و کمردرد

فایده دیگری هم که انعطاف پذیری برای بدن دارد، این است که درد‌های مربوط به ناحیه کمر و مفاصل را کم می‌کند. خیلی از این کمر درد‌ها و بدن درد‌ها، به خاطر خشکی بدن و استخوان‌ها است که به وجود می‌آید.

 ورزش‌های کششی، که یکی از تمرینات انعطاف پذیری هم هستند، خیلی می‌توانند برای کاهش میزان درد کمر و نقاط مختلف بدن، موثر باشند.

 


از دستش نده: تمرینات کششی برای زانو درد

 

کاهش میزان اضطراب و استرس 

احتمالا گفتن اینکه انعطاف پذیری و حرکات کششی می‌تواند در کاهش استرس شما تاثیر گذار باشد، ممکن است کمی برایتان عجیب و احتمالاً باور نکردنی باشد.

امّا خوب است بدانید که تمرینات و ورزش‌های زیادی برای انعطاف پذیری وجود دارد که باعث افزایش آرامش و کاهش اضطراب می‌شود. منظورم ورزش‌هایی است مثل یوگا!

وقتی درگیر ورزش‌های انعطاف پذیری بشوید، بعد از مدتی به یک احساس آرامشی می‌رسید که مطمئناً تا قبلش آن را تجربه نکرده بودید. اصلاً یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش اضطراب و استرس، ورزش‌های انعطاف پذیری است.

 

حرکات کششی مناسب برای افزایش انعطاف پذیری بدن

برای داشتن انعطاف، باید یکسری از تمرینات ورزشی را به صورت منظم و برای مدت طولانی، انجام دهید. امُا نه به اندازه‌ای که فشار زیادی به بدنتان وارد شود. هر جا که احساس کردید به بدنتان فشار می‌آید و احساس درد دارید، همان جا تمرین را متوقف کنید و بروید سراغ استراحت.

فشار بیش از حد، نه تنها به شما کمکی نمی‌کند بلکه می‌تواند آسیب شدیدی هم به بدنتان برساند.

نکته مهم دیگری هم که بهتر است به آن توجه داشته باشید این است که  هیچوقت و در هیچ شرایطی، با بدن سرد تمریناتتان را شروع نکنید.  می‌دانم که برای بار چندم دارم این مسئله را می‌گویم ولی خُب آنقدری مهم است که دلم نمی‌خواهد اصلاً فراموشش کنید.

اصطلاحی در تمرینات و ورزش‌هایی وجود دارد به اسم عضلات سرد! این عضلات همان قسمت‌هایی هستند که احتیاج به گرم کردن و آمادگی اولیه دارند. علت اینکه این عضلات سرد احتیاج به گرم کردن دارند، این است که خون‌ رسانی و گردش خون در این قسمت‌ها نسبت به بخش‌های دیگر، کمتر اتفاق می‌افتد. گرم کردن باعث می‌شود که گردش خون آن‌ها بیشتر شود و برای انجام تمرینات ورزشی، آماده باشند.

این چند ورزشی که می‌گویم، می‌توانند به شما در افزایش انعطاف پذیری بدنتان کمک کنند:

  • تمرینات کششی ایستایی
  • دراز نشست
  • تمرینات کششی یوگا
  • پیلاتس
  • بارفیکس
  • تمرینات ژیمناستک
  • رقص باله

 

سخن پایانی

برای این که بتوانید موفقیت‌های بیشتری در تمرینات و ورزش‌هایتان بدست آورید، باید تلاش کنید تا انعطاف پذیری بدنتان را بالا ببرید.

از طرفی، انعطاف پذیری کار ساده‌ای نیست و نمی‌شود با یکی دو روز تمرین کردن، حتی به یک ذره انعطاف رسید. شما باید به‌طور منظم، برای ماه‌ها تمارین انعطاف پذیری را انجام بدهید تا در نهایت، بتوانید بدنتان را تا حدودی منعطف کنید.

شما برای انعطاف پذیری، چه کارایی کردین تا حالا؟ نتیجه هم داده یا نه؟